“Do Siego Roku!”
… zawołała do mnie kasjerka w sklepie, kiedy robiłem ostatnie przedsylwestrowe zakupy w Starym Roku.
Zawsze zastanawiał mnie zwrot “do siego roku”. Co oznacza? Skąd się wziął? Jaki jest jego źródłosłów?
Jakiś czas temu uczyniłem zadość mojej ciekawości i wyjaśniłem tę kwestię. Powracam do niej właśnie teraz, ponieważ dzisiejsza data to pierwszy stycznia, czyli Pierwszy Dzień Nowego Roku. Już tłumaczę wyniki moich badań.
Zaimek wskazujący we współcześnie funkcjonującej formie ten, ta, to miał dawniej (czyli w prasłowiańszczyźnie) formę si, sia, sie.
Deklinacja tego zaimka w rodzaju noworocznym, czyli męskim, jest następująca:
M: si (rok)
D: siego (roku)
C: siemu (rokowi)
B: si (rok)
N: sim (rokiem)
M: siem (roku)
Jak widać na przykładzie powyższej odmiany, wystarczy zamienić prasłowiańską formę dopełniacza (do) siego roku na współczesną, by otrzymać frazę (do) tego roku!
Zwrot “DO SIEGO ROKU!” oznacza zatem, w dzisiejszej polszczyźnie, “DO TEGO ROKU!”
Może być to rozumiane jako zakończenie dłuższej formuły życzeń noworocznych, na przykład takich:
[Byście w zdrowiu i radości dotrwali] DO SIEGO ROKU! (= do tego roku = do nowego roku)
W miejsce kwadratowych nawiasów […] można oczywiście wstawić indywidualne życzenia:
[Życzę Ci, byś] DO SIEGO ROKU [spełnił wszystkie Twoje marzenia]!
Liczba wariantów jest nieograniczona. Życzmy zatem swoim bliskim i sobie samych najlepszych osiągnięć, radości, satysfakcji, kreatywności, spełnień, byleby nie były one pisane palcem na wodzie. Niech się wszystkie one spełnią…
Do Siego Roku!
… czego i Tobie, Drogi Czytelniku / Droga Czytelniczko, życzę!
Włodzimierz
PS1. Błędną pisownią jest spotykana czasami forma “dosiego roku!”, nie istnieje wszak przymiotnik “dosi”.
PS2. Pozostałości prasłowiańskiego zaimka si nadal można spotkać we współczesnej polszczyźnie w innych używanych zwrotach, np. “tak czy siak”, “ni to, ni sio”, “taki, siaki czy owaki”.
PS3. Zachęcam Cię do świadomej analizy używanych codziennie zwrotów frazeologicznych i sięgania do źródeł ich powstania. Ta ciekawość (sia ciekawość, chciałoby się rzec 😉 ) prowadzi do nowych odkryć a te z kolei pobudzają językową kreatywność.
Osoby, które weszły na ten wpis, wpisywały w wyszukiwarce Google często poniższe frazy kluczowe:
- do siego roku
- https://blendy pl/do-siego-roku-co-to-znaczy
- do siego roku co to znaczy
- dosiego roku
Też się kiedyś nad tym zastanawiałam, a nie lubiąc używać zwrotów, których nie rozumiem mówię wszystkim : dużo szczęścia w Nowym Roku. 🙂
Z wzajemnością Pani Aniu! Pozdrawiamy! Zespół blendy.pl 😀
Jestem frajerem starszej daty i pamiętam, że przestrzegano zapisu “dosiego roku” w rozumieniu “dobrego”, szczęśliwgo” itp, itd roku nadchodzącego. A tu jakiś “znawca problemu” proponuje mi życzenia abym był happy tylko do końca roku bieżącego, czyli do “do tego roku”, a później ?
@agaton: rozumiem Twoją frustrację, nic na to nie poradzę.
Jedyną pociechą niech będzie to, że za rok znów będzie Nowy Rok i kolejne “do siego!” 😉
Dobrze, że słowo “si” wyszło z użycia.Bo odmienia się w dość kłopotliwy sposób:))
Trafne spostrzeżenie! ten-ta-to brzmi bardziej dostojnie, niż si-sia-sie 🙂
Przeczytałem z przyjemnością. Unikałem używania tego zwrotu, jako niejasnego. A teraz: zdrowia do Siego Roku
Ze szczerą wzajemnością Panie Andrzeju! Do Siego!
Panie Włodzimierzu, dziekuje za wyjaśnienie zwrotu i ” Do Siego Roku !” Pozdrawiam serdeczmie.
Pani Stanisławo, cieszę się, że wpis się Pani przydał.
Ja również życzę Pani Najlepszego Roku 2019! 🙂
Pozdrawiam.
Pani Aniu życzy pani dobrego tylko Nowego Roku?A co z całym nowym rokiem? A może się czepiam.? Z poważaniem Anka-Sasanka
nauczcie się rosyjskiego – to zrozumiecie wiele z dawnych forma jęz. polskiego ;P
To prawda. Rosyjski ma wiele że starosłwiańskiego. Ważny jest tu wyraz сейчас. Иду сейчас (już [w znaczeniu zaraz] idę!) Fantastyczną kopalnią starosłowiańszczyzny jest umierający właśnie język łużycki (może któryś polski uniwersytet postawi na badania i na katedrę tego języka i spróbuje ten język ratować i zachoea” dopóki on jeszcze żyje) i zanikłe a znane zwroty Słowan połabskich i wolińskich ze słowiańskiego Księstwa Pomorskiego że stolicami w Darłowie i Szczecinie sięgającego od legendarnej Arkony i miasta Rerik, do istniejących do dziś na, Rugii Strzałowa, Radogoszczy, Trzygława (Torgelow) i Wołogoszczy po graniczący dziś od zachodu ze Świnoujściem Czernin (obecnie Ahlbeck) i dalej przez Kołobrzeg i Koszalin, Bukowo i Darłowo do Słupska i Lęborka.
Co do tłumaczenia wydaje mi się, że brak w nim śladu dopełnienia tego bieżącego roku do samego jego końca. Oznacza to więc raczej w wolnym tłumaczeniu: pełnego roku! całego roku, wypełnionego (lub spełnionego) tego roku! Do spotkania w tym dniu za rok!
Bardzo dziękuję za wyjaśnienie zwrot. Po przeczytaniu pańskich i innych komentarzy powstaje jednak
pytanie kiedy, mniej więcej, zaimki współczesne ten-ta-to wyparły staropolskie si-sia-sie?
Z wyrazami szacunku,
Joanna
Witam:) wreszcie mam jasność w tej kwestii. Do siego Roku 2021 serdecznie życzę. A przy okazji zapytam, jaki to czas i kiedy zastosować: np. żył był, rzekł był itp. To zagadnienie językowe od dawna mnie intryguje . Z sympatią – Matylda
To jest czas zaprzeszły. https://pl.wikipedia.org/wiki/Czas_zaprzesz%C5%82y
Witam, bardzo dziękuję za ciekawego bloga
Do Siego Roku 🙂
Tak mi się podobał ten zwrot. A teraz już nie. W ogóle go nie rozumiem. To możemy go tylko używać do Sylwestra ?
hmmm a ja nadal mam zagwozdkę, jeżeli dzisiaj 30.12.2022 r. złożę komuś życzenia do siego roku 2023 to czy będą prawidłowe i zgodne z moją intencją? chcę przecież życzyć szczęścia w nowym roku a nie tylko dożycia w szczęściu do 2023 r. – w tym przypadku jeden dzień :), czy powinnam zatem powiedzieć do siego roku 2024? a może wcale nie powinno się precyzować roku?