Jak poprawnie napisać: spod czy z pod?

Czy powinniśmy używać formy:

“Złodziej umknął z pod domu na oczach wszystkich.”

czy też

“Złodziej umknął spod domu na oczach wszystkich.”

Przykłady można mnożyć:

spod / z pod lady

spod / z pod brzóz

spode / z pode łba

Uprzedzając zgadywanki odpowiadam: prawidłowa jest forma pierwsza, czyli spod mimo, iż jeszcze 80 lat temu obowiązywała pisownia z pod.

Słowo spod jest tzw. zrostem przyimków z i pod.

Przy okazji, pamiętacie jeszcze podstawówkowe wyjaśnienia, czym jest przyimek?

Dlaczego doszło do transformacji od z pod do spod?

Z czystej ekonomii językowej. Głoska dźwięczna <z> w wyrażeniu  przyimkowym z pod… (dźwięczne <z> poprzedza bezdźwięczne <p> ) uległa ubezdźwięcznieniu na <s>,  stąd też i pisownia “dopasowała się” do wymowy.  Żeby było jeszcze łatwiej, pisownia przyimka straciła swoją rozdzielność. Tak oto z pod wyewoluowało na spod.

Co ciekawe, nowa pisownia spod obowiązuje od 1937 roku. Do roku 1936 prawidłowa była pisownia z pod.

Analogicznych zrostów przyimkowych jest więcej:

spomiędzy

sponad

spoza

sprzed

…

Pozdrawiam Czytelników naszego bloga spod Brzóz znad (bynajmniej nie z nad) Morza!  🙂

Włodzimierz

Osoby, które weszły na ten wpis, wpisywały w wyszukiwarce Google często poniższe frazy kluczowe:

• spod
• spod czy z pod
• z pod czy spod
• z pod