Wigilia to Czuwanie.

 

Wigilia. Wokół słów codziennego (i odświętnego) użytku narosło wiele językowych tradycji…

Zróbmy prosty eksperyment: spytaj teraz kogokolwiek obok Ciebie:

Czym dla Ciebie jest wigilia?

Zaryzykuję stwierdzenie, że większość odpowiedzi będzie miało formę mniej więcej taką:

Wigilia to Święta Bożego Narodzenia!

Wigilia to Święty Mikołaj!

Wigilia to wieczerza świąteczna!

Wszystkie te odpowiedzi są błędne!

Słowo “wigilia” pochodzi bowiem od łacińskiego “vigilia”, oznaczającego “czuwanie”.

Wigilia jest dniem poprzedzającym inny dzień. Dzień świąteczny, wyjątkowy!

Jeśli świętujemy Boże Narodzenie w dniu 25 grudnia, dniem wigilijnym będzie zatem 24 grudnia, czyli dzień wieczerzy wigilijnej, dzień czuwania, dzień Mszy Pasterskiej.

Ciekawostka #1

Przesilenie zimowe. Na półkuli północnej kuli ziemskiej dzień 25 grudnia jest najkrótszym dniem w roku. Od tego dnia dni stają się coraz dłuższe. Odradza się słońce! Czyż nie jest to przepiękna metafora Bożego Narodzenia? 🙂

Ciekawostka #2

Wiem, że wigilia większości z nas kojarzy się ze Świętami  Bożego Narodzenia, ze szczególnym akcentem na kolację wigilijną. Jest jeszcze wszak inna wigilia: Wigilia Paschalna, przypadająca w noc poprzedzającą Niedzielę Wielkanocną.

Pisałem o tym niedawno TUTAJ. Święto Wielkiej Nocy  przypada z kolei w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni księżyca, przypadającej po 21 marca (czyli dacie kalendarzowej wiosny).

Ciekawostka #3

Co ciekawe, łaciński przymiotnik “vigil”, oznaczający “czujny” , ma też dalsze rozwinięcia syntaktyczne, do czasownikowego “vigere” (= być silnym, krzepkim). Stąd wziął się wigor!*

* to wyjaśnienie zawdzięczam mojemu nieodzownemu Mistrzowi słowo-łowów, Aleksandrowi Brücknerowi i Jego Słownikowi Etymologicznemu Języka Polskiego, wydanemu w Krakowie w 1927 roku.

Z szacunku dla Mistrza, poniżej zrzut z Jego wynurzeń:

Ciekawostka #4

Słowo wigilia ma również rzadszą, lecz również poprawną formę wilia (stara forma: wilja, porównaj: wigilja)

Ciekawostka #5

Czy “wigilię” piszemy małą czy wielką literą?

wigilia jako dzień poprzedzający święto: małą

Wigilię święta Bożego Narodzenia: wielką

tak samo Wigilię Paschalną…

Życzę wszystkim Czytelnikom naszego bloga…

… Wesołych Świąt Bożego Narodzenia oraz udanej, ciepłej, rodzinnej wieczerzy wigilijnej!

Włodzimierz