Czy nazwy własne piszemy wielką, czy małą literą?
Wyjaśnijmy sobie najpierw, czym jest “nazwa własna”.
Nazwy własne oznaczają jednostki, konkretny obiekt, w przeciwieństwie do nazw pospolitych, które oznaczają grupy jednostek. To dlatego niebo piszemy małą literą ale już np. bar Niebo – wielką, bo jest nazwą własną.
* Przykład z życia wzięty: czekając w barze na kolegę z pracy, napisałem mu SMS o następującej treści:
“Witek, jestem w Niebie, przybywaj!”
Dalsze przykłady nazw pospolitych / nazw własnych:
- kłos / piekarnia Kłos
- piguła / apteka Piguła
- złodziej / sklep Złodziej
Jak poucza nas Słownik Języka Polskiego PWN:
“W związku z tym, że [nazwy własne] mają funkcję indywidualizującą, piszemy je wielką literą. Jest to pierwsza reguła dotycząca pisowni nazw własnych.”
źródło: TUTAJ
A co z nazwami własnymi wieloczłonowymi / wielowyrazowymi? Przykłady poniżej:
Camping Pod Brzozami czy camping Pod Brzozami?
Nazwa firmy brzmi Pod Brzozami (nazwa własna, wielkie litery), a camping to nazwa pospolita (= małe litery).
Prawidłowa pisownia: camping Pod Brzozami
“Problem” tej firmy polega na tym, że otrzymali czterogwiazdkową kwalifikację swojego campingu, którą chcą wyróżnić w nazwie, czyli:
Camping**** Pod Brzozami.
Skoro to nazwa własna, hulaj z wielkimi!
Ale jeśli nazwa własna brzmi Pod Brzozami, gwoli poprawności musi być: camping Pod Brzozami. Gwiazdki można dodawać w graficzkach, nie w nazwie firmy.
Drugi przykład…
Rybniczanka to mieszkanka Rybnika na Śląsku.
Rybniczanka w biznesie to pani z Rybnika, która jest przedsiębiorcą.
Rybniczanki w Biznesie to oficjalna grupa networkingowa z Rybnika.
Spójniki i przyimki występujące wewnątrz nazw lokali i przedsiębiorstw piszemy małą literą!
Przykłady:
- Bar pod Trupkiem
- Fryzjer u Zosi
- Dietetyk Flip i Flap
Inne przykłady wieloczłonowych nazw własnych ze spójnikami i przyimkami:
Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy z Przyjaciółmi
Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy z Przyjaciółmi i Darczyńcami
Zważcie, że w powyższych frazach przyimek z i spójnik i są pisane mała literą.
I tak też być powinno!
Włodzimierz
Szanowni Państwo,
w nawiązaniu do stosowania wyrazów obcych w języku polskim prezentuję przykładowe zdanie z prośbą o ocenę, czy odmiana słów lub jej brak jest prawidłowa.
W pierwszej tebet(1) umieszczono mumię czati(2), a do następnej teba(1) włożono truchło erpatra(3), pięć zmumifikowanych tesem(4) oraz miniatury dwóch tessarakonteres(5).
(1) Starotestamentowe słowo teba (hebr.) pochodzi od egipskiego tebet. Oba słowa znaczą tyle co „skrzynia” lub „trumna = sarkofag”.
(2) Czati (tjaty) to odpowiednik wezyra lub dzisiejszego premiera. W starożytnym Egipcie był pierwszym w hierarchii urzędnikiem na dworze faraona. W języku angielskim można spotkać formę l.mn.: tjaties. Mój pogląd: jako rzeczownik zakończony na -i, a więc obcy polszczyźnie, pozostawać może bez odmiany, jak taxi, origami, kiwi. Można też wyobrazić sobie jego odmienione postaci, ale kłopot na pewno byłby z M. lm. (czaci, czatowie).
(3) Erpatre – „ten, który należy do arystokracji”. Tytułu tego używali wszyscy arystokraci egipscy.
(4) Tesem – wymarła rasa psa w starożytnym Egipcie.
W polskim piśmiennictwie można spotkać odmienną nazwę rzeczownika tesem. Podobnie w anglosaskim, np. Tesems were later replaced by Saluki and Sloughi breeds = Tesemy zostały później zastąpione przez charty perskie i arabskie. Natomiast w mojej skromnej opinii „tesem” to zapis wymawianego staroegipskiego słowa „tsm” i efekt „anglikanizacji”, ponieważ starożytni Egipcjanie posługiwali się pismem spółgłoskowym. Dlatego być może nie powinien być odmieniany.
(5) tessarakonteres – galera o 4 rzędach wioseł w jednej burcie, po 40 par wioseł w każdym rzędzie. Najprawdopodobniej to słowo ma taką samą liczbę pojedynczą i mnogą w mianowniku, identyczną końcówkę w mianowniku i bierniku liczby mnogiej oraz jest rodzaju żeńskiego – per analogiam do odmiany rzeczowników V deklinacji w języku łacińskim z sufiksem -es, chociaż nazwa pochodzi z języka greckiego.
Nadmieniam, że nie oczekuję propozycji zastąpienia powyższych słów innymi wyrazami, np.: W pierwszym sarkofagu umieszczono mumię wezyra, a do następnego włożono truchło arystokraty, pięć zmumifikowanych chartów oraz miniatury dwóch tessarakonter.
Z wyrazami szacunku
Witold Milczarek